Inicjatywa lokalna – nowe narzędzie partycypacji i integracji społecznej

Budżet obywatelski nie jest jedynym sposobem na kreowanie przestrzeni publicznej zgodnie z wolą społeczną. Już od dwóch lat mieszkanki i mieszkańcy Warszawy mogą angażować się społecznie wykorzystując do tego inicjatywę lokalną.

Pomiędzy budżetem obywatelskim (zwanym również partycypacyjnym) a inicjatywą lokalną pojawiają się jednak zasadnicze różnice. Podczas gdy w budżecie obywatelskim strona społeczna zgłasza tylko swoje projekty do realizacji przez władze, w ramach inicjatywy lokalnej to sami wnioskodawcy biorą czynny udział w ich zrealizowaniu, wykonując pewne prace z inicjatywy własnej i społecznej.

Najpierw spisują swój projekt w ramach wniosku, z wyszczególnieniem zakresu obowiązków, które biorą na siebie na zasadach pracy społecznej. Określana jest także kwota i katalog rzeczy potrzebnych do zrealizowania pomysłu. Gdy władza pozytywnie zaopiniuje wniosek, strona społeczna i urzędnicza przystępują do jego wdrażania, ale jeszcze bez przepływu gotówki. Ostatecznie z budżetu Warszawy wydano do tej pory na inicjatywę lokalną 350 tys. zł.   

Praca społeczna określa, jaki zakres działań wnioskodawcy chcą wypełnić w ramach własnej inicjatywy. Gdy mieszkańcy danego terenu przejawiają na przykład wolę zorganizowania wydarzenia kulturalnego, praca społeczna może polegać na przeprowadzeniu warsztatów czy wszelkich spotkań przez osoby składające projekt. Jeśli się od tego wzbronią, władza będzie musiała wybrać oferenta poprzez konkurs ofert.

Efekty dwóch lat funkcjonowania z inicjatywą lokalną są już teraz dostrzegalne i przejawiają się we wzroście zainteresowania działalnością społeczną lokalnych grup sąsiedzkich. Sukces pierwszych projektów, jak na przykład ptasia ścieżka edukacyjna na ochockich Szczęśliwicach czy sąsiedzka altanka na Jazdowie, spowodował napływ wniosków z całej Warszawy.

Największa liczba projektów zgłaszanych w Warszawie dotyczy, przynajmniej na chwilę obecną, kwestii ekologicznych, jak ogródki edukacyjne przy placówkach edukacyjnych czy odnowa terenów zielonych lub podwórek przyblokowych. Ludzie zaangażowali się również w malowanie płotów oraz ławek, czyli poprawę wyglądu swojej okolicy, organizację pikników sąsiedzkich, rajdów rowerowych, a nawet remont trybuny sportowej w Ursusie czy kręcenie filmu. 

W prawidłowe funkcjonowanie inicjatywy lokalnej zaangażowane są organizacje pozarządowe, nazywane tutaj ambasadorami inicjatywy lokalnej. Po wygraniu przetargu ogłoszonego przez miasto to poszczególne organizacje pozarządowe przewodziły spotkaniom informacyjnym i pomagały przy spisywaniu wniosków.  

Zaznaczona na wstępie różnica pomiędzy budżetem obywatelskim a inicjatywą lokalną jest chyba lepiej dostrzegalna, gdy zrozumiemy, że działając w ramach inicjatywy zyskujemy większe szanse na integrację społeczną. Sprzyja temu podejmowanie wspólnych działań, wykonywanie razem owych prac społecznych, które budują bliższe więzi pomiędzy sąsiadami.

►TeO